“Beter slapen? Geef jezelf ruimte en ontspanning op de dag zelf”

Lucas Schroder nam eind november deel aan het 2webinar van het Fitte Brein, dat ging over het thema ‘Slaap’. In dit webinar gaf Lucas een inkijkje in zijn solozeiler carrière en de invloed van deze sport op zijn slaap. Veel kijkers gaven na het bekijken van het webinar meer te willen weten over de ervaringen en tips van Lucas en dus besloten we hem een week na het webinar te interviewen.

Slaapgebrek en je prestatievermogen
Lucas werkte in 2012 mee aan een test met neuropsycholoog en slaapdeskundige Gerard Kerkhof, waarin werd onderzocht wat de effecten van slaaptekort waren op Lucas’ zijn prestaties. Samen bedachten ze een experiment in de vorm van een driedaagse non-stop zeiltocht over de Noordzee naar Engeland en terug. Zijn hersenactiviteit tijdens de slaap werd gemeten en ook zijn bewegingspatroon werd vastgelegd. Lucas vertelt over de uitkomsten van dit onderzoek: “Je overschat je eigen presteren onder slaapgesprek, je bent een hele slechte beoordelaar van je eigen prestatievermogen met te weinig slaap. Het viel me heel erg tegen hoe alert ik nog was. Ik voer bijvoorbeeld midden in de nacht Den Helder binnen en ik dacht dat ik heel scherp was, maar ik voelde mij op mijn allersufst. Ik kan me ook nog een andere zeiltochtrace herinneren in 2011, een grote race van Frankrijk naar Brazilië. Ik lag op koers (ik lag 5van de 84 boten), maar had al twee weken last van een zware ontsteking aan mijn knie. Kort voor de finish moest ik een gijp maken (mijn koers verleggen) en gezien mijn fysieke gesteldheid, besloot ik kort een dutje van maximaal een half uur te doen. Ik was blijkbaar zo uitgeput dat ik maarliefst 4 uur heb geslapen en 3,5 uur de verkeerde kant uit ben gevaren. Uiteindelijk ben ik wel alsnog als 9geëindigd en had ik mijn doelstelling (in de top 10 eindigen) behaald.

Het belang van grenzen stellen 
Tegenwoordig geeft Lucas advies en tips aan bedrijven als het gaat om prestatievermogen. Slapen speelt daarin een belangrijk onderdeel. Lucas vertelt: “Ik adviseer teams en individuen hoe je bij jezelf kunt herkennen wanneer je je in een goede of slechte stand bevindt. Dit gaat naast het slapen ook in op je fysieke, mentale en emotionele gesteldheid. Echter probeer ik aan de bedrijfs- en medewerkerskant wel de focus te leggen op de invloed van slaap; hoe groot de factor slaap is op de veiligheid in de werkomgeving. Ik merk daarin op dat er ontzettend weinig kennis over dit onderwerp aanwezig is binnen bedrijven. Het stressniveau is soms zo hoog, dat de slaap er vaker onder leidt. In veel organisaties is het heel normaal dat er ’s avonds wordt gemaild en op die manier worden er dus normen en grenzen overschreden. Vaak wordt het aan de individuele medewerkers overgelaten om zelf zijn grenzen te stellen. In de praktijk is het voor de individu erg lastig om tegen bestaande werkgewoontes van de organisatie in te gaan. Daarbij heeft hij/zij hulp nodig van de organisatie. Het blijkt dat er nauwelijks binnen een organisatie hierover wordt nagedacht, om medewerkers grenzen te laten stellen en ruimte te geven.”

Lucas spreekt veel werknemers die te maken hebben met fulltime baan en daarnaast een druk gezinsleven. Zij ervaren het als zeer lastig om voldoende slaap te pakken. “Veel mensen weten dat ze vroeger naar bed moeten, maar dat lukt ze niet. In een gezin geldt vaak een vast ritme/schema; de kinderen komen thuis van school, daarna volgt het avondeten en vervolgens is het tijd om te sporten of om huiswerk te maken. Pas rond 21.30 a 22.00 uur is eindelijk de rust in huis gekeerd. Ouders kunnen dan tijd nemen voor zichzelf of elkaar en kiezen ervoor om dan te ontspannen door TV te kijken of met elkaar in gesprek te gaan. Pas daarna is het tijd om naar bed te gaan. Het ritme in het gezin aanpassen is lastig, dus eigenlijk is er maar één oplossing om meer slaapuren te maken; kun je voor jezelf een ander moment van de dag creëren voor een ontspannende activiteit?”

Maak jezelf niet te druk over je slaapproblemen
Tijdens het webinar ontvingen we veel vragen rondom insomnie en wat eraan te doen is. Lucas beaamt dat er een grote groep is die niet zo lekker slaapt, maar is daarin ook reëel: “Maak jezelf niet er te druk over. Kijk naar je dag en stel jezelf de vraag; zijn er mogelijkheden om meer ruimte voor mijzelf te nemen? En bekijk eens de situaties/de dagen waarop je wel goed slaapt en wanneer dat niet het geval is. Sommige mensen slapen juist doordeweeks slecht, maar in het weekend goed. Of juist andersom. Ga op zelfonderzoek uit en bekijk hoe je bijvoorbeeld op je werk meer rust en ontspanning kunt aanbrengen op de dag zelf. Een simpel dagboekje hierover bijhouden kan tot verbazingwekkend veel inzicht leiden. En last but not least; investeer in een bedritueel, waarbij je minimaal een uur van tevoren een activiteit doet die je tot rust brengt. Denk bijvoorbeeld aan boek lezen, muziek luisteren of met de hond wandelen. Ook het doen van een meditatie voor het slapen gaan kan je ondersteunen. Probeer elke avond hetzelfde te doen, dan raakt je biologisch systeem gewend aan dit ritme voor het slapen gaan.

Als je echt met grote slaapproblemen kampt, dan is er altijd wat aan te doen. Zet dan de stap naar professionele hulp. Het is dan zaak om de goede diagnose en oorzaak naar boven te halen waarom je niet goed slaapt. De uitspraak van Eus in het webinar vond ik daarin heel passend; je kunt van een slechte slaper geen goede slaper maken, maar je kunt ze wel helpen om beter te slapen.”
Meer tips en informatie kunt u vinden op: http://insomnie.nl/behandelen-van-slapeloosheid/ 

Webinar over ‘Slaap’ terug bekijken
In het webinar over ‘Slaap’ vertelt professor Eus van Someren u alles over wat er in de hersenen gebeurt als u slaapt en wat u eraan kunt doen als u niet goed slaapt. Ook geeft Lucas Schroder vanuit zijn eigen ervaring voorbeelden van wat slaap(gebrek) met je kan doen. Ga naar deze pagina om het webinar te bekijken en voorzie u zelf van alle weetjes over slaap en daarnaast tips om (beter) te slapen!