De les van Leonard Cohen

Door: Dr. Martin van Boxtel
Universiteit van Maastricht

Ring the bells that still can ring

Forget your perfect offering

There is a crack in everything

That’s how the light gets in

—Leonard Cohen

Toen ik nog een stuk jonger was had ik niet zoveel op met de muziek van Leonard Cohen: een Canadese dichter en troubadour die al fluisterend diepe wijsheden leek te verkondigen, maar die grotendeels langs me heen gingen. Ik hoorde alleen de crack in zijn stem en daar kon ik maar weinig mee. Jaren later kwam ik opnieuw met zijn teksten in aanraking, toen ik in Nijmegen een opleiding volgde tot mindfulnesstrainer. Tijdens deze lessen werden er wel vaker beeldende teksten gebruikt om te verduidelijken waar het in aandachtstraining met mindfulness om gaat. In het nummer ‘Anthem’ zingt Cohen dat je je mag verheugen op al wat er (nog) is, dat wat je zelf te bieden hebt heus niet altijd perfect hoeft te zijn, en dat er ondanks alle schijnbare imperfectie die je ervaart er iedere keer weer nieuwe manieren blijken te bestaan waarlangs het licht in je leven kan binnenschijnen. Ik kon deze woorden ooit wel 10 keer lezen zonder hier iets bij te beleven, maar na zelf mindfulness te hebben opgepakt is Cohen’s boodschap voor mij een soort gegeven geworden. Het is bevrijdend wanneer het allemaal weer eens anders loopt dan ik me had voorgesteld–iets wat we allemaal doorlopend meemaken, toch? Als je verwachtingen over hoe het leven er eigenlijk uit zou moeten zien je steeds maar weer dwarszitten, kan dat immers knap frustrerend zijn.

Wanneer je ziek wordt krijgt dat nog een extra lading, omdat er dan beperkingen kunnen ontstaan die je leven op zijn kop zetten: alles is ineens anders dan je je ooit had kunnen voorstellen. Soms verdwijnen die beperkingen weer, maar soms ook niet en is het nodig om vrede te vinden met de situatie waarin je bent terechtgekomen. ‘Loslaten’, hoor je dan vaak, ja dankuwel, maar hoe dan?

Aandachtstraining kan in zo’n geval helpend zijn. Via beoefening van mindfulness ga je op onderzoek bij jezelf: ook naar die beperkingen (de crackuit het lied), je gaat deze bij jezelf zien, en daarna zoals ze werkelijk zijn, losgeweekt van de lading die je daar mogelijk zelf aan toegevoegd hebt. Die lading bestaat vaak uit hardnekkige gedachten en overtuigingen over de beperkingen als gevolg van je ziekte, die je verhinderen om helder te kunnen waarnemen. Misschien vind je dit nu wat vreemd klinken, maar dit helder waarnemen geeft je innerlijke ruimte terug om de mogelijkheden (die er ondanks alles altijdzijn) bij jezelf weer te herkennen en om uiteindelijk meer vrede te vinden in jezelf. Iets wat eerst een beperking leek kan ineens minder belangrijk voor je zijn dan je eerder dacht, of kan zelfs iets in gang zetten waardoor je leven juist een meer positieve wending krijgt.

Wanneer het tegenzit in het leven laat geluk zich niet zomaar afdwingen. Door met milde aandacht de scheurtjes in het bestaan te ontdekken kan er ineens licht door naar binnen schijnen en zie je weer mogelijkheden om je leven zin en richting te geven. Leonard Cohen had dit met de crackin zijn stem al eens eerder aan mij proberen uit te leggen, maar pas op mijn meditatiematje in Nijmegen begreep ik.

Het webinar over ‘Mindfulness’ terugkijken:
(Lukt het aanmelden niet via de mobiele telefoon, raden wij aan om je aan te melden via een laptop of een ander device)